Hostages no more – Con cái chúng ta không còn bị bắt làm con tin nữa.
Tác giả Betsy DeVos là bộ trưởng giáo dục trong nội các Trump 2016-2020.
Cuốn sách kể lại cuộc chiến của bà, trong quá khứ, và vẫn đang tiếp tục, đấu tranh chống lại guồng máy mà đảng Dân Chủ muốn bắt học sinh làm con tin cho nghị trình chính trị của họ. Mưu đồ của phe cấp tiến là gì? Đó là hạn chế quyền tự do của cá nhân, và đặt người dân ngày càng lệ thuộc vào chính phủ.
Bộ Giáo Dục của nước Mỹ chỉ mới được thành lập từ nhiệm kỳ của tổng thống Jimmy Carter (đảng Dân Chủ). Sau tổng thống Carter, tổng thống Ronald Reagan (Cộng Hòa) muốn dẹp bỏ bộ này, nhưng lực cản chính trị ở Washington khiến ông không làm được. Đến khi Trump làm tổng thống cũng muốn bỏ bộ này, nhưng đáng tiếc là Trump chưa tát được đầm lầy Washington, nên cũng thất bại trong nỗ lực dẹp bỏ bộ này.
Lịch sử nước Mỹ đề cao giá trị tự do, kể cả tự do giáo dục. Nói cách khác, chính phủ Mỹ, trong lịch sử, đã từng rất hạn chế can thiệp vào giáo dục. Người dân có quyền nhiều hơn trong việc giáo dục con cái, cho chúng học ở đâu, trường nào, giáo trình ra sao, hoặc cha mẹ tự dạy chúng tại nhà mà không cần phải đến trường.
Cho đến khi phong trào Cánh tả lên ngôi, họ muốn lùa học sinh vào hệ thống trường công lập để dễ bề nhồi sọ các giá trị unAmerican values vào các cháu.
Cha mẹ dần dần mất quyền kiểm soát trong giáo dục con cái. Thay vào đó, là chính phủ.
Phe Cộng hòa, trong đó có bà Betsy DeVos, chủ trương giành lại quyền tự do chọn trường cho con (freedom of school choice). Họ chống lại nghị trình của phòng trào cấp tiến muốn bắt con cái họ làm con tin.
Trong hầu hết mọi lĩnh vực, chính phủ đều làm không hiệu quả bằng khu vực tư nhân. Giáo dục cũng như vậy. Bất cứ lĩnh vực nào, khi chính phủ can thiệp vào lập tức sẽ nảy sinh nạn quan liêu và tham nhũng. Chi phí tăng cao nhưng chất lượng không xứng đáng với chi phí. Nhưng cả bộ máy chính trị cồng kềnh quan liêu thì muốn duy trì việc đó. Bởi vì các chính trị gia hưởng lợi, các nhà thầu hưởng lợi. Và quan trọng hơn, đó là một cuộc chiến trong đó Phe Ác muốn kiểm soát tâm trí các thế hệ trẻ, mà cách hiệu quả nhất là kiểm soát giáo dục.
Quyền tự do chọn trường cho con (freedom of school choice) chủ trương rằng: cha mẹ phải được quyền tự do chọn trường cho con hơn là chỉ giao chúng vào hệ thống trường công lập. Đúng là chính phủ không kề dao vào cổ để bắt con bạn phải vào trường công. Nhưng chính phủ lùa con bạn vào trường công bằng các chính sách trợ cấp cho trường công và làm khó cho trường ngoài công lập. Bằng cách đó, khiến cho chi phí của các trường tư tăng cao, làm hạn chế quyền chọn lựa của cha mẹ.
Phong trào quyền tự do chọn trường (freedom of school choice) đưa ra giải pháp thế này:
Vì rằng chính phủ cũng phải chi phí X đồng cho một đứa trẻ tại hệ thống trường công, vậy thì chính phủ nên phát một voucher trị giá X đồng cho cha mẹ, và cha mẹ tự do chọn trường ngoài công lập cho con. Cha mẹ dùng voucher này để đóng học phí cho con, hoặc học homeschooling, và tự bù thêm phần chênh lệch nếu có.
Hợp lý quá phải không?
Nhưng chính phủ cánh tả không chịu.
Bạn hãy tưởng tượng, nếu có việc đó xảy ra thì cha mẹ sẽ đem con ra khỏi trường công như một dòng thác lũ.
Bởi vì chính phủ muốn bắt học sinh làm con tin, muốn kiểm soát giáo dục.
Tại sao các trường tư, trường tôn giáo…có học phí mắc hơn nhưng người dân vẫn thích gửi con vào học? Câu trả lời là: chất lượng. Nếu các trường này được cạnh tranh bình đẳng, nghĩa là người dân được phát voucher và tự do chọn trường như phương án trên, thì hàng loạt các cháu học sinh sẽ rời khỏi trường công lập. Chúng thoát khỏi cảnh bị chính phủ bắt làm con tin. Nhưng phe cấp tiến không muốn điều này xảy ra.
Dịch COVID xảy ra, càng cho thấy chính phủ đang thao túng nền giáo dục, và can thiệp quá sâu vào giáo dục. Bằng cách cho phép mở cửa hay bắt buộc đóng cửa trường, chính phủ đang hành hạ người dân như con tin. Nó như một điều càng thôi thúc Betsy DeVos càng phải đấu tranh cho quyền tự do chọn trường (freedom of school choice).
.
Betsy DeVos nói đúng:
Giáo dục không nên là vấn đề ở cấp trung ương. Giáo dục nên được trả về địa phương và cộng đồng. Bởi vì mỗi vùng miền sẽ có nhu cầu khác nhau. Và quan trọng hơn, phải trả lại cho cha mẹ quyền giáo dục con cái.
Đúng như ai đó đã nói,
Sai lầm trầm trọng nhất của người Mỹ là giao con cái cho chính phủ dạy dỗ.
.
Cuộc chiến của bà Betsy DeVos và phe Cộng Hòa vẫn còn tiếp tục. Để con cái của họ không còn bị chính phủ bắt làm con tin. Để đứa trẻ có một tương lai tự do hơn.
***
